HÜRPOLİTİKA-En önemli gelir kaynağı arıcılık olan Adıyaman'ın Sincik ilçesinde üretilen tescilli geven balı, Tarım ve Orman Bakanlığı’nın çıkardığı bal haritasında Gaziantep ve Elazığ yer alırken, Adıyaman yer almadı.
Tarım ve Orman Bakanlığı,arcılık sktöründe yürütülen çalışmalar ve son verilere göre Türkiye’nin bal üretrimi ile ilgili önemli bilgileri açıkladı.
Bakanlığın verilerine göre 2002 yılında 74 bin ton olan bal üretimi, Tarım ve Orman Bakanlığının çalışmaları sonucu 2022 yılında yüzde 59 artışla 118 bin tona, 4,1 milyon adet olan arılı kovan sayısı ise yüzde 117 artışla 8,9 milyona yükselirken yıllık bal üretimi 118 bin ton, ortalama kovan başı verim ise 13 kilogram düzeyinde bulunuyor.
Anadolu'nun kendine özgü topoğrafisi, bitkilerin farklı bölgelerde yılın değişik dönemlerinde çiçeklenmesine yol açarak ülkeyi arıcılık açısından uygun bir ekolojiye sahip kılıyor. Bu yönüyle Türkiye, dünya ballı bitkiler florasının da yüzde 75'ine sahip durumda.
Çiçek (yayla balı), çam, kestane, kekik, geven, narenciye, pamuk ve ayçiçeği balları Türkiye'nin en önemli bal çeşitleri arasında yer alıyor. Türkiye'de lavantadan pamuğa, narenciyeden rezeneye kadar ticarete konu 24 çeşit bal üretimi yapılıyor.
Özellikle Batı Akdeniz ve Güney Ege'de çok önemli çam balı üretim alanları bulunuyor. Dünyadaki çam balı üretiminin yüzde 90'ı ise Türkiye'de gerçekleşiyor.
Ülkede coğrafi işaret almış 26 adet tescilli bal çeşidi bulunurken, 16 bal da başvuru aşamasında tescil almayı bekliyor.
Türkiye genelinde toplam 8 milyon 984 bin 676 adet kovan bulunuyor. En fazla kovana sahip 5 il Muğla, Ordu, Adana, Mersin ve İzmir olarak sıralanıyor.
Kovan başına en fazla verim Ordu'da gerçekleştirilirken, bu ili sırasıyla Adana, Sivas, Erzurum ve Balıkesir izliyor.
En fazla bal üretimi ise Ordu'da yapılıyor. Bu ili sırasıyla Adana, Muğla, Sivas ve İzmir takip ediyor.
En fazla arıcılık işletme sayısına sahip il Muğla iken bu ili sırasıyla Sivas, Ordu, İzmir ve Mersin izliyor.
Damızlık ana arı üretimi Ardahan, Ankara, Çorum, Artvin, Muğla, Ordu, Ankara, İzmir ve Mersin'de yapılıyor. Kafkas Arısı (Apis Mellifera Caucasica) Ardahan, Artvin ve Ankara'da, Orta Anadolu ekotipi Ankara'da, Muğla Arısı ekotipi Muğla'da, Karadeniz ekotipi Ordu'da, Efe Arısı ekotipi (Apis Mellifera Anatolica) ise İzmir'de üretiliyor.
Bununla birlikte Tarım ve Orman Bakanlığınca Kafkas Arısı ırkı, Efe Arısı ekotipi, Gökçeada Arı ekotipi, Trakya Arı ekotipi, Anadolu Arısı ırkı, Hatay Arı ekotipi ve Yığılca Bal Arısı ekotipi tescil edildi.
Ayrıca İzmir'de bir işletmenin 15 bin, Antalya'da 6 işletmenin 620 bin koloni Bombus Arısı üretme kapasitesi bulunuyor.
Tarım ve Orman Bakanlığınca 2003 yılından bu güne kadar hayvancılık desteklemeleri kapsamında, arıcılığa toplam 1 milyar 12 milyon TL destek sağlandı. Verilen destekler ile arılı kovan, bal üretimi ve arıcılık işletme sayısında büyük artışlar kaydedildi. 2022 yılı desteklemesi kapsamında bu yıl 74 bin üreticiye 225 milyon TL desteleme ödemesi gerçekleştirildi.
Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, 2022 verileri ile güncellenen haritaya, flora çeşitliliği ve bitki çiçeklenme dönemleri ile bal ormanlarının da eklendiğini belirterek “Ülkemiz genelinde toplam 962 bin 653 kovan kapasitesine sahip 90 bin 577 hektarlık alanı kaplayan 750 adet bal ormanımız bulunuyor" dedi.
Bakanlığa bağlı Hayvancılık Genel Müdürlüğü tarafından arıcılığın geliştirilmesi ve bal üretiminin artırılması amacıyla projelendirilen ve Bilgi Teknolojileri Genel Müdürlüğü tarafından geliştirilen "Türkiye Arıcılık Haritası" uygulaması ile internet üzerinden (https://aricilikharitasi.tarimorman.gov.tr) arıcılıkla ilgili birçok veri ve istatistiki bilgilere ulaşılabildiğini söyleyen Yumaklı,“Ülkemiz genelinde toplam 962 bin 653 kovan kapasitesine sahip 90 bin 577 hektarlık alanı kaplayan 750 adet bal ormanımız bulunuyor. Haritada yapılan son güncellemeler ile arıcılarımız illerin flora çeşitliliği ile bitkilerin çiçeklenme dönemlerine, bal ormanı alanları ile kovan kapasitelerine ulaşma imkânıbularak arılarını hangi bölgeye, hangi dönemde, hangi çiçek için götüreceklerini belirleyebilecekler. Bununla birlikte harita 'TarımCebimde' mobil uygulamamıza da entegre edildi." dedi.
Yumaklı,açıklmasının devamında,"bal üretiminde verimliliği artırmaya yönelik çalışma ve projelerinin artarak devam edeceğini dile getirerek “Bal üreticilerimizi her alanda desteklemeyi sürdüreceğiz. Oluşturduğumuz Türkiye Arıcılık Haritası da hem bu alanda faaliyet gösteren paydaşlarımız hem de vatandaşlarımız için dijital bir rehber niteliği taşıyor." değerlendirmesini yaptı.
Sincik Balı yok gibi
Adıyaman'ın Sincik ilçesinde üretilen ve adını geven çiçeğinden alan marka tescil belgeli geven balı, geçtiğimiz yıl olduğu gibi ve bu yıl da Tarım Bakanlığının Bal Haritasında yer almadı.
Tarımsal faaliyetlerin az olduğu ilçede için bal üretimine rağbet oldukça fazlafazla. Sincik yaylalarının tamamında bal üretimi yapılmakta. Geven çiçeğinden lezzetini alan Sincik balında,yılda bir kez ürün alınabiliniyor.
Bal üretimi düşünü üretciler Adıyaman’da Haziran ayı boyunca etkisini gösteren yağışlar sonucunda kovandan çıkmayarak strese giren arıların oğul verrerek rekoltede düşüşe neden olduğunu söylerken,,uzmanlar ise bal üretim düşüklüğünün bal üretimini artıracak ormanlaştırma faaliyetlerinin yetersizliği, ve yöreye uyumlu “Arı Irkı “ile arıcılık faaliyetinin yapılmaması verim düşüklüğüne neden olan faktörler arasında yer aldığını ifade etti.
Haber:Ziya Bozkurt
